Tertio 976 - Verzoening is een werkwoord

ASF – niet te verwarren met uitwisselingsorganisatie AFS – werd als Aktion Sühnezeichen boven de doopvont gehouden in 1958. “Een plechtige verklaring bezegelde onze oprichting, waarin Duitsland erkende schuldig te zijn aan de misdaden van het nazisme. Onze vredesdienst stond dan ook van meet af aan in het teken van verzoening na alle gruwel”, vertelt Sara Mieth. “Een formule die aansloeg, want ons netwerk groeide snel. Gaandeweg zwermden onze vrijwilligers over een dozijn landen uit. In België streken wij voor het eerst neer in 1963. Bijna twintig jaar na het einde van de bezetting hielpen die pioniers een tehuis bouwen in Wasmuel bij Bergen.”

De huidige lichting “vredesvrijwilligers” van Aktion Sühnezeichen Friedensdienste in België. © rr
 

Kazerne Dossin

Dat eerste initiatief in de minder welvarende Borinage illustreert hoe ruim Mieth en haar collega’s hun “vredesdienst” opvatten. “Vrede is meer dan de afwezigheid van oorlog. Voor vredevol samenleven zijn sociale rechtvaardigheid, mededogen en naastenliefde even essentieel”, licht ze toe. “Een zienswijze die af te lezen valt aan het overzicht van onze projectpartners. Zo helpen wij in leefgemeenschappen van De Ark en in Huize Monnikenheide, plekken waar mensen met een beperking thuis zijn. Specifiek met het oog op verzoening na WOII bieden we een helpende hand in de Kazerne Dossin, het Fort van Breendonk en het Joods Museum van België.”

Motivatie en empathie

“Initieel organiseerde ASF vooral Sommerlager of zomerkampen. Nadien hebben we ons eveneens gefocust op vrijwilligerswerk van lange adem – 12 maanden lang. Een engagement van formaat waarvoor het ons desondanks niet ontbreekt aan kandidaten”, preciseert de Duitse. “Voor hun rekrutering zorgt onze moederorganisatie met zetel in Berlijn. De eerste selectie gebeurt op basis van motivatie en persoonlijkheidskenmerken, zoals empathie. Vervolgens zoeken we in overleg een passend project. Of de vrijwilligers aan een bepaald profiel beantwoorden? In tachtig procent van de gevallen betreft het jongeren die net het middelbare onderwijs hebben afgerond. Ook zijn ze gemotiveerd om een ander land en zijn geschiedenis te leren kennen. Maar los daarvan zijn de 13 vrijwilligers over wie ik mij momenteel bekommer, onderling erg verschillend.”

Geen weerstand

“Deze functie oefen ik intussen 3,5 jaar uit. Weerstand en anti-Duitse sentimenten zijn me in die periode niet opgevallen. Integendeel, onze vrijwilligers oogsten lof”, onderstreept Mieth. “Wel verbazen Belgen zich geregeld over de bereidheid bij Duitse jongeren om zich te engageren voor langere periodes. Hier spreken sommige ouders over ‘een verloren jaar’, terwijl zo’n buitenlandse ervaring net bijzonder verrijkend is. In Duitsland is dat besef gelukkig sterker aanwezig en meerdere ministeries faciliteren dit type projecten.”

Oude wonden

Met haar “vredesvrijwilligers” trekt Mieth binnenkort naar Langemark, het West-Vlaamse trefpunt van alle mensen van goede wil die ijveren voor vrede. “Bezieler Peter Peene is ons op het spoor gekomen via De Ark. Wij vinden zijn Vredeswakes een bijzonder waardevol initiatief”, luidt het enthousiast. “Ook al is onze ontstaansgeschiedenis gelinkt aan WOII, binnen de Belgische tak van ASF hebben we een bijzondere interesse voor 1914-’18. Die oorlogswonden zijn een eeuw oud, maar vooralsnog niet geheeld. Heel bescheiden hopen we daarom een warme, verzoenende boodschap te brengen in Langemark. Of liever, getuigenissen over onze daden voor zich laten spreken. Bij ‘vredesdienst’ en ‘vrijwilligerswerk’ ligt de klemtoon voor ons telkens op het tweede deel van die begrippen. Dialoog is belangrijk, maar voor vrede – in de ruime zin – dienen we ook de handen uit de mouwen te steken.” III

www.vredesdienst.be

Langemark waakt (een) dag en (een) nacht voor vrede

Jongeren die in vredesdienst zijn bij Aktion Sühnezeichen Friedensdienste (ASF) voeren op 3 november een van de 26 huiskamergesprekken in het West-Vlaamse Langemark-Poelkapelle. In evenveel gastvrije huiskamers krijgen telkens tot 12 geïnteresseerden de kans aan te schuiven bij bijzondere sprekers. Abt Manu Van Hecke van de Sint-Sixtusabdij, gevangenisdirecteur Hans Claus, zuster Jeanne Devos en vele anderen delen zo ongedwongen hun ervaring en inspiratie. De gesprekken vormen slechts een van de vele manieren waarop Langemark op 3 en 4 november (een) dag en (een) nacht waakt voor vrede. Tijdens die manifestatie 24u Wakker voor Vrede wisselen getuigenissen, muziek, stilte en ateliers elkaar af. Voor de verdieping staan onder anderen klimaatdeskundige Ignace Schops en Afrika-experte Nadia Nsayi in. Naast ASF spreekt de Duitse academische specialist in vredes- en conflictstudies Ulrich Schneckener, die sinds 2016 het boegbeeld is van de Deutsche Stiftung Friedensforschung, verzoenende woorden in het Duits.

www.wakkervoorvrede.be