Apologie voor sobere paus uit Lage Landen

12-Portrait_of_Pope_Adrian_VI_after_Jan_van_Scorel

Adrianus VI werd tijdens zijn korte pontificaat geconfronteerd met de opkomst van het protestantisme in het westen en met oprukkende Ottomanen in het oosten. © rr

Paus Franciscus bezoekt eind september Leuven naar aanleiding van de 600ste verjaardag van de universiteit. Ruim een halve eeuw na de stichting ervan in 1425 werd de latere paus Adrianus VI er student. Hij werd in Leuven tweemaal rector en stichtte er het Pauscollege. Het korte pontificaat van de sobere paus uit het noorden staat centraal in de historische roman Het Adrianus-dossier.

De Utrechtse timmermanszoon Adrianus Florenszoon (1459-1523) werd op 9 januari 1522 op 62-jarige leeftijd in Spanje verrassend tot paus gekozen (zie Tertio nr.1.143 van 5/01/2022). Het pontificaat van Adrianus VI duurde, gerekend vanaf zijn kroning in augustus 1522, slechts één jaar en twee weken. De pontifex studeerde theologie, was de opvoeder van keizer Karel V en was later diens stadhouder in Spanje. De tijdgenoot van Erasmus en Maarten Luther was de enige paus uit de Lage Landen ooit. Adrianus VI was meteen ook de laatste niet-Italiaanse paus, tot in 1978 de Pool Karol Wojtyla de naam Johannes Paulus II koos. Beweerd wordt dat de huidige Argentijnse paus bij de keuze van zijn pausnaam ook aan de naam Adrianus gedacht zou hebben. Vóór het conclaaf van 2013 had Jorge Mario Bergoglio erop gewezen dat de Kerk nood heeft aan een fundamentele hervorming, een onderwerp dat ook volop aan de orde was begin 1522, ruim een halfjaar na het Edict van Worms, waarmee Luther in de rijksban was geslagen.