De drieledige metamorfose van vrijheid

Vrijheid is meer dan ‘vrij van’ of ‘vrij om’. Er is ook een vergeten dimensie: verworven vrijheid - het bewuste handelen in dienst van het goede. Alleen zo bouwen we aan een weerbare democratie met een moreel kompas.

Karel Verhoeven toonde in zijn opiniestuk van 24 maart in De Standaard haarfijn hoe Open VLD, ooit banier van de liberale democratie, zienderogen haar ‘vrijheid’ gekaapt zag worden door illiberaal rechts. Die ogenschijnlijke paradox – dat de kracht van zelfbeschikking zélf ondermijnd kan worden door autoritaire krachten – dwingt ons na te denken over wat vrijheid in wezen is. Verhoevens stuk legt de politieke achtergrond van de hedendaagse polarisatie bloot, maar tegelijkertijd rijst de vraag: lopen we niet té veel in het oude debat over ‘vrij van’ versus ‘vrij om’ rond? En missen we zo niet iets fundamenteels?