Godsdienstonderwijs in postreligieuze tijden

Kan religie overleven in een neoliberale, hyperindividualistische samenleving? Godsdienstdocent Mattias Van der Vloet ziet als bron van de religieuze en spirituele onverschilligheid de cultuur van het narcisme die onze hele maatschappij doordringt. “We leven in een postreligieuze samenleving die authentieke religiositeit in wezen onmogelijk maakt.”

Decennia van hyperindividualisme en neoliberaal kapitalisme hebben een cultuur van narcisme verankerd in alle dimensies van onze samenleving. In die cultuur van narcisme staan twee geboden centraal: hyperindividualisme en de dood van de Ander. In essentie is dat een inversie van het bekende dubbelgebod van de liefde (Mc 12, 28-34). Jezelf beminnen wordt in het hyperindividualisme de dominante imperatief tot zelfontplooiing en zelfoptimalisatie. De impliciete boodschap aan jongeren is duidelijk: maak jezelf zo productief en economisch waardevol mogelijk. Werk voortdurend aan jezelf en wees je beste zelf. Deze drang tot zelfmaximalisatie escaleert al snel in zelfuitbuiting: pers jezelf uit, desnoods tot je opbrandt. Deze zelfoptimalisatie wordt voorgesteld als de ultieme vrijheid. Ik presteer, dus ik ben vrij!