23 Bassenheim_Adenauer-Schuman-Gedenkzeichen_(2015_Sp) wiki kopie

Monument in Bassenheim, waar in 1948 Adenauer en Schuman de basis legden voor de Duits-Franse as en voor de Europese Unie. © Wikimedia

Groots dromen, klein beginnen

De Europese eenmaking, ingezet door Robert Schuman en Konrad Adenauer, steunt op gedeelde grond: de waarden van het westelijke christendom, schrijft Erik De Bom, waarnemend directeur van UCSIA. Daarnaast gaat hij in op het grote belang van ‘handelen’, waarvoor hij teruggrijpt naar een inzicht van Hannah Arendt.

“La bombe Schuman.” Met die woorden verwees de Belgische krant La Relève naar de vermetele plannen van de Franse minister van Buitenlandse Zaken Robert Schuman (1886-1963). Op 9 mei 1950 deed hij zijn plannen voor een eengemaakt Europa uit de doeken. Zijn eigen kabinet was niet betrokken geweest bij de voorbereidingen. De Franse regering had enkele dagen eerder ingestemd met het plan waarvan Schuman de contouren nog bewust vaag had gehouden. Een van de weinige cruciale actoren die Schuman wel had geconsulteerd, was de West-Duitse kanselier Konrad Adenauer (1876-1967). Die was door een vertrouweling van Schuman uit zijn eigen ministerraad gehaald en kreeg een omslag overhandigd met het plan van de Fransman. Een reactie liet niet op zich wachten. Zonder zijn ministers te raadplegen schreef Adenauer enthousiast terug dat hij er niet aan twijfelde dat de West-Duitse bevolking het plan positief zou onthalen.