Protester holding a banner with a message “System change, not cl

Leven we vandaag in de moreel beste wereld ooit? Of kijkt men in de toekomst meewarig op ons terug? © Wikimedia

Moraal als eenheidsworst

De Nederlandse historicus en onverbeterlijke optimist Rutger Bregman treurt in zijn nieuwste boek Morele ambitie om de grootste verspilling van onze tijd, die van talent. Het medicijn tegen vastzitten in nutteloze of zelfs schadelijke banen is volgens hem morele ambitie. Maar wie bepaalt, nu of morgen, die morele superioriteit? Zijn conservatieve idealen niet net zo moreel waardevol als progressieve?

Volgens Bregman ontbreekt het veel ambitieuze mensen aan goede bedoelingen en evenveel goedzakken aan ambitie. Hij deelt het mogelijke (wan)gebruik van talent op in vier categorieën volgens de assen ambitieus/niet zo ambitieus en idealistisch/niet zo idealistisch. De combinatie ambitie en idealisme staat vooraan, waar het leeuwendeel van het boek seculiere heiligenverhalen vertelt van mensen die zowel ambitieus als idealistisch zijn. Het gaat hier over bekenden zoals de abolitionist Thomas Clarkson, de activist Ralph Nader en de burgerrechtenactiviste Rosa Parks, maar ook over minder bekende excentriekelingen zoals de ondernemer Rob Mather, de schooloprichter Joey Savoie en de filosoof Peter Singer. Kijk en imiteer, lijkt de aanbeveling. Het boek heeft veel om aan te bevelen: het leest als een trein, is goed en wetenschappelijk onderbouwd, grappig, en als pamflet even opruiend als De stomme van Portici.