Para todos

Met zo’n anderhalf miljoen waren ze: jongeren die naar Lissabon trokken voor de Wereldjongerendagen (WJD). Een indrukwekkende en enthousiaste groep. Her en der werd het evenement het “Tomorrowland van gelovige jongeren” genoemd. Een zogenaamde kwaliteitskrant vond het nodig daar een link met kindermisbruik aan te breien: “Op Tomorrowland waren minderjarigen niet toegelaten.” Totaal van de pot gerukte en tendentieuze journalistiek. Maar Tomorrowlandvergelijkingen zijn sowieso ongelukkig. Geen drugs of dure toegangskaarten op de WJD, geen Paris Hilton die in Barbie-outfit plaatjes staat te draaien. Geen escapisme, maar een zoektocht naar solidariteit. Het voorprogramma met trektochten en bezinningsmomenten bracht jongeren van over de hele wereld samen in de Portugese hoofdstad om elkaar te ontmoeten en over de diepste vragen met elkaar in gesprek te gaan. Ruim vijfhonderd jongeren uit Vlaanderen namen deel, de grootste delegatie van het voorbije decennium. Dat is de verdienste van de dynamische aanpak van IJD Jongerenpastoraal Vlaanderen. Tertio mocht daar samen met hen in onze jongereneditie (nr. 1.212 van 3/5) een steentje aan bijdragen.

Paus in vorm
De paus drukte speculaties over zijn gezondheidsproblemen resoluut de kop in. Hij hield twaalf toespraken met een heldere teneur: in de Kerk is er plaats voor iedereen. Het moment waarop hij een brief voorlas van een jongere die zich in zijn parochie niet aanvaard voelt en hij de hele menigte “para todos” – “voor allen” – liet scanderen, was indrukwekkend. Voor Franciscus is dit niet zomaar een slogan. Zijn beeld van de Kerk als veldhospitaal is intussen wijd en zijd bekend. Met die omschrijving wil hij de Kerk weer midden in de wereld brengen van de mensen en hun vragen, hun kwetsbaarheid, hun vallen en opstaan. Het evangelie in zijn oorspronkelijke betekenis dus: een vreugdevolle, helende boodschap van barmhartigheid vanwege een God die ons liefheeft. Opvallend: die openheid stelt hij voor alles. De Kerk als een uitnodigende gemeenschap waar iedereen welkom is, gaat vooraf aan de leer.

Macht en klerikalisme
Intussen ondertekende hij in Lissabon een brief aan de priesters van Rome, in feite aan alle priesters. Daarin riep hij hen op dienstbaar te zijn. Het ambt wordt geboren uit een verlangen om voor mensen te zorgen, niet om zichzelf hoger te achten, zo stelt hij. Ook zijn ontmoeting in Portugal met slachtoffers van seksueel misbruik kadert daarin: hij maant de Kerk aan te luisteren naar “de pijnkreet van de slachtoffers” en nederig te zijn. In alles merk je dat hij de machtskerk en haar misbruiken voorgoed de wacht aanzegt. In de aanloop naar het grote evenement besliste het Vaticaan om een WJD-postzegel terug te trekken. De goedbedoelde symboliek – kijk naar de horizon en open je hart voor andere culturen – viel in het niet door de achtergrond: het monument van Hendrik de Zeevaarder roept het duistere koloniale verleden van Portugal op. De vervanging door een sober ontwerp – volgens conservatieve tegenstanders wokegewijs gecanceled – laat zien hoe de paus en het Vaticaan steeds meer ‘in de wereld’ staan.

Europa
Naar aanleiding van zijn ontmoeting met jongeren uit Oekraïne riep de pontifex Europa op om bemiddelaar en vredestichter te zijn: “Gebruik je vindingrijkheid om knelpunten op te lossen en bakens van hoop uit te zetten.” Een niet mis te verstane kritiek op de huidige houding van ons continent. Dezelfde boodschap bracht hij aan de jongeren: “Ga op weg en breng iedereen de stralende glimlach van God! En wees niet bang, want de Heer houdt van je en loopt naast je. Met Hem herleeft het leven, altijd.”

Universele boodschap
Terug naar Tomorrowland. Dat kwam in de media breed in beeld, terwijl ze maar mondjesmaat nieuws brachten over WJD, het grootste jongerenevent ter wereld. Dat mag uiteraard, maar is het niet triest dat de WJD niet uitvoeriger gecoverd werden? Nieuwsorganen verbannen gelovige events naar het hoekje van de faits divers. Nochtans brengen de WJD een universele boodschap van wereldwijde ontmoeting, hoop en vreugde. En dat is een knaller van een statement in deze tijden van polarisatie en individualisme. Daar kunnen alle vuurpijlen van Tomorrowland niet tegenop