Robert Koehler, Der Streik (De staking), 1886, Deutsches Historisches Museum, Berlijn. © Wikipedia

Socialisme

Aan het einde van de 19de en het begin 20ste eeuw was België een van de meest ontwikkelde industriële landen. De stijging van industriële arbeidsongevallen leidde evenwel tot protesten die een politiek spook deden opduiken: het socialisme. Arbeiders durfden daarbij de hoop uit te spreken dat de ongelijkheid tussen sociale klassen een reliek van het verleden zou worden.

Door de steeds imposanter wordende machinerie die de arbeiders in de fabrieken moesten beheersen, steeg het aantal ‘accidents du travail’ zienderogen. In de bulletins van de industriële burgerij verscheen regelmatig gedetailleerde informatie over ongevallen in Belgische en andere Europese fabrieken. Sommige rapporten registreerden zelfs hoeveel blessures waren opgelopen aan de verschillende vingerkootjes van menselijke handen. Het bestaande compensatiemechanisme voor industriële arbeidsongevallen was hopeloos gedateerd. Bij fysieke schade ontvingen arbeiders slechts compensatie wanneer ze konden aantonen dat de werkgever een persoonlijke fout had gemaakt of nalatig was geweest. Deze beperkte invulling van aansprakelijkheid was niet aangepast aan de risico’s van de industriële productie, waarbij de meeste ongevallen plaatsvonden zonder dat de arbeider of de werkgever wezenlijk in de fout was gegaan. Omdat arbeiders geen compensatie ontvingen voor hun blessures, steeg het ongenoegen en de roep om structurele verandering in de verhouding tussen de arbeiders- en de kapitaalklasse.