13.-Turgenev_by_Ilja-Repin-1874-c-wikipedia

Portret van Ivan Toergenjev door Ilja Repin, 1874. © Wikipedia

Vaders en zonen

In Vaders en zonen vertelt Ivan Toergenjev over de strijd tussen twee generaties in het Rusland van de 19de eeuw. De zonen stellen alles radicaal in vraag en betrachten een maatschappelijke revolutie die vooral het lot van de boeren – lijfeigenen – moet verbeteren. Ook in Duitsland staat een generatie zonen op tegen de vaders. Ze gaan de geschiedenis in onder de naam Frankfurter Schule.

Vele malen leest Thomas Mann in zijn leven de boeken van Ivan Toergenjev. Hij betreurt het dat die Russische auteur haast volledig verdwijnt in de schaduw van twee andere literaire reuzen, Fjodor Dostojevski en Lev Tolstoj. Mocht hijzelf naar een onbewoond eiland trekken, dan zou Toergenjevs werk Vaders en zonen zeker een van de zes boeken in zijn bagage zijn. De nihilist Bazarow, een student en toekomstig arts, vertegenwoordigt in dit boek de zonen die alles radicaal in vraag stellen. De broers Nikolaj en Pawel Petrowitsj hebben het moeilijk met hem. Hij is immers iemand die “niets erkent” en “nergens respect voor heeft”. Vertwijfeld en een beetje sarcastisch vraagt de oudere generatie zich af hoe “het bestaan in een lege, luchtloze ruimte” de jongeren zal afgaan.