Victory O Lord, John Everett Millais, 1871. Het schilderij beeldt Mozes, Aaron en Hur uit tijdens de strijd met de Amalekieten. © Wikipedia

Wie is Amalek?

Het was een wrede strijd. Toen Mozes met zijn volk het beloofde land binnentrok, werd hij op de zwakste flank aangevallen door Amalek en de zijnen. Een terreurdaad die schreeuwde om vergelding. Mozes zei tot Joshua mannen uit te kiezen om oorlog te voeren tegen Amalek. Amalek en zijn gemeente waren weerloos voor de bek van het zwaard. Mozes liet op een boekrol schrijven dat de gedachte aan Amalek van onder de hemelen moest worden weggevaagd, van generatie op generatie (Exodus 17, 8-16 en Deuteronomium 25, 15-17).

Interpretatie
Zoals steeds zijn religieuze teksten voorwerp van interpretatie. Wat betekenen ze? In de joodse tekstcultuur bestaat er een fameuze traditie van discussie. Verschillende lezingen worden naast en tegenover elkaar geplaatst. Uit deze botsing ontstaan nieuwe inzichten. Zoals een vonk uit vuurstenen. Wat betekent het Amalekgebod? Het gewelddadig uitroeien van de vijand of het uitwissen van Amalekiaanse gedachte? Sommigen begrijpen de Amalekpassages letterlijk. Amalek bestaat nog steeds als een vijandig volk en moet met geweld worden uitgeroeid. Maar er zijn ook andere lezingen. Volgens Samson Raphael Hirsch (1808-1888) is Amalek geen volk, maar het symbool van oorlog, vernietiging en het zwaard. Het volk Gods staat voor vrede en het juiste handelen. Amalek en het Bijbelse Israël vertegenwoordigen verschillende waarden. Oorlog voeren is in dit geval het nabootsen van het verkeerde gedrag. Een vernietigende spiraal van geweld ontstaat. De stem van God roept echter op tot vrede.