Women and children queue to enter a free medical clinic run by U

Vluchtelingen staan het laatst in de rij in de hiërarchie van onze naastenliefde. © Flickr

Zullen ‘onze’ mensen de laatsten zijn?

Bij rechts-nationalistische partijen hoort men regelmatig dat het eigen volk voorrang moet krijgen op migranten. “Eigen volk eerst”, “Nederlanders weer op 1”, “America first”... Deze partijen grijpen vaak terug naar een christelijk verleden bij het definiëren van het volk dat ze vervolgens eerst plaatsen. Maar zegt Jezus niet: “De eersten zullen de laatsten zijn.”

Het concept volk is niet goed gedefinieerd. Wie is Vlaming, bijvoorbeeld? Iemand die Vlaams spreekt? Die in Vlaanderen woont? Wiens voorouders hier woonden? Hoewel nationalisten vaak het idee van een primordiaal volk mythologiseren, erkent ook de Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken dat een volk aflijnen geen exacte wetenschap is. Het concept berust meer op een buikgevoel dan op objectieve criteria. Toch stelt Van Grieken dat het ‘christelijke’ en het ‘blanke’ cruciale factoren moeten zijn bij het definiëren van de Vlaamse identiteit. “Onze mensen” zijn dus vooral blanke (cultuur-)christenen? Zo’n vermenging van christendom en volksnationalisme lach ik vaak snel weg met wat religiologisch denken: in Jezus’ rangorde zet het Vlaams Belang zo de Vlaming als laatste en de migrant als eerste. De ironie! Alleen negeer ik zo te gemakkelijk de terechte nationalistische kritiek op een te naïef universalisme.