Project?
Een minpuntje: het is nog niet zo duidelijk wat het maatschappelijk project is van dit tweetal. Dat is meteen ook hun zwakke punt: voorlopig draait het nog om charisma en perceptie. Niet dat Trump een project die naam waardig zou hebben. Hij blinkt uit in schofterigheid, zigzaggen en pragmatisme. Het ‘interview’ met Elon Musk was daarin een zelden gezien dieptepunt. De controversiële multimiljardair krijgt alsmaar meer psychopathische trekjes en vormt een bedreiging voor de democratie.
Maar we zouden het over lichtpuntjes en hoop hebben. Het duo Harris-Walz zou weleens een gamechanger kunnen worden. Als ze charisma, realisme en een reële bekommernis om het lot van de ‘gewone’ Amerikaan kunnen combineren met een socio-economisch beleid dat de ongebreidelde macht van het miljardairisme kan beperken en de groene transitie in de VS mogelijk maken, maken ze een goede kans.
Interreligieus
De religieuze achtergrond van Harris is wel heel bijzonder: ze groeide op als kind van een hindoemoeder een christelijke vader. Ze is actief lid van de Baptist Church. Haar echtgenoot Doug Emhof is dan weer joods. In interviews en toespraken zegt Harris dat die multireligieuze achtergrond haar geleerd heeft dat geloof iets is dat je niet enkel in de Kerk en in gebeden tot uiting brengt, maar ook in de manier waarop je leeft en je roeping nastreeft. Harris haalt uit haar geloof een sterke motivatie voor sociale rechtvaardigheid. “Jezus”, stelt ze in een toespraak, “zegt ons dat onze naaste niet enkel je kennis is, maar ook de man die langs de kant van de weg zit die ontberingen heeft gekend, terwijl jij voorbijgaat.”
Pastor bellen
Toen Biden haar vroeg Democratisch presidentskandidate te worden, belde ze haar pastor om te vragen voor haar te bidden “opdat ze een instrument van heling, hoop en heelheid zou mogen worden voor haar land”. Anders dan Trump, die zoals bekend ooit nog met een Trump-Bijbel stond te zwaaien, lijkt dat bij Harris geen windowdressing te zijn.
Running mate Tim Walz is een lutheraan, een denominatie die vrij dicht staat bij de katholieke. Hij is minder uitgesproken dan Harris in zijn gelovige motivatie. Trumps tweede man, J.D. Vance, was eveneens de zoon van een hindoemoeder. Hij zweefde tussen atheïsme en geloof en bekeerde zich in 2019 tot het katholicisme. De katholieken zijn verdeeld: een groot deel is conservatief en daar is Vance een exponent van. Hun stemmen gingen sowieso al naar de Republikeinen. Biden behoort tot de meer progressieve vleugel van het katholicisme.
Visie
Het is merkwaardig hoe in de VS religieuze overtuigingen expliciet de basis mogen en kunnen vormen van een maatschappelijke visie en project. Dat kan in verschillende richtingen gaan. Dat is in Europa wel anders. Extreemrechts hanteert weliswaar een cultuurchristelijke motivatie, maar die gaat niet samen met spirituele inspiratie. De christendemocraten moffelen dan weer het liefst alle verwijzingen naar de oorspronkelijke christelijke inspiratie weg. Religie en politiek zijn uiteraard twee verschillende domeinen en er is ook al veel ellende aangericht door ze kritiekloos te mengen. Ook in de VS. Toch kan authentieke religieuze beleving inspireren tot een visie op de samenleving, die politieke beslissingen mee inspireert.
Dan heb je wel een religieuze gemeenschap nodig, die stem geeft aan die inspiratie. En dat is vandaag een lastige. Want net zoals de politiek religie naar de absolute rand heeft verwezen, lijkt het erop dat ook de Kerken dat met politiek hebben gedaan. Nogmaals: alles wat ruikt naar theocratie en inmenging is uit den boze. Maar een evangelische stem zou meer mogen klinken.
Meer opinies van
Johan Van der Vloet
