Onnodig kwetsend
Het leek alsof de paus de brokken had gelijmd in de periferie van de katholieke Kerk, tot hij aan de UCL zich uitsprak over de rol van de vrouw. Hij stelde dat “vrouwelijkheid tot ons spreekt met vruchtbare verwelkoming, verzorging en levengevende toewijding”. Dat deed hij nota bene terwijl hij ontvangen werd door de eerste vrouwelijke rector van die universiteit, Françoise Smets. Nadien deed hij er in het vliegtuig nog een schepje bovenop toen hij zonder verpinken abortus “moord” noemde en artsen die abortussen uitvoerden “huurmoordenaars”. Zoals Annelies Verlinden (CD&V) stelt is dat onnodig “kwetsend voor vrouwen en hulpverleners”. Dat taalgebruik is polariserend en zet niet aan tot een onderbouwde ethische reflectie over dit complexe thema.
“Vrouwen zijn de onzichtbare pilaren waarop de Kerk steunt.”
Met hetzelfde vuur als Franciscus het opnam voor de slachtoffers van misbruik, verkondigde hij zijn conservatieve standpunten over vrouwen en abortus. Het is één zaak om authentiek over je overtuigingen te getuigen, maar een andere om toch enige gevoeligheid voor de context te tonen waarin je je begeeft. Zonder die contextgevoelige wijsheid wordt authenticiteit botheid. België is Afrika of Latijns-Amerika niet waar de kerkelijke boodschap geslikt wordt als zoete koek. Het gaat daarbij niet om het naar de mond praten van de seculiere geledingen van de maatschappij, ook heel wat katholieken herkennen zich niet in die ongenuanceerde uitspraken. Het krediet dat de paus net voorzichtig had opgebouwd, verdampte weer als sneeuw voor de zon.
Vrouwelijk diaconaat
Dat vrouwen in de Kerk een heikel thema blijft, bleek ook maar eens op de tweede sessie van de synode die vorige week van start ging in Rome. De studiegroep die instaat voor het herdenken van de rol van de vrouw in de Kerk werd als enige door het Dicasterie voor Geloofsleer naar zich toegetrokken. Zo wordt het vrouwelijk diaconaat nog maar eens tussen haakjes geplaatst. Dat terwijl parochies in de praktijk draaien op vrouwelijke vrijwilligers: een kleine 80 procent van de benoemde parochieassistenten en pastorale werkers en 70 procent van de catechisten is in Vlaanderen vrouw. Vrouwen zijn de onzichtbare pilaren waarop de Kerk steunt. Zonder hun inzet zou het huis van God instorten. Wanneer zullen al die vrouwen behandeld worden als meer dan gewillige dienstmaagden? Onbijbels is het vrouwelijk diaconaat trouwens ook niet, lees er de Handelingen van de apostelen maar op na. Waar wachten de heren van het Vaticaan nog op? Door het thema van het vrouwelijk diaconaat on hold te zetten, mist de Kerk een cruciale kans, misschien zelfs een eenmalig momentum om de Kerk bij de tijd te brengen en haar maatschappelijke draagvlak te verbreden.
Dialoog
Iedere generatie gelovigen staat telkens weer voor de opdracht om het geloof bij de tijd te brengen, dat deden ze tijdens het Tweede Vaticaans Concilie, en daar biedt de synode nu ook de kans toe. Door het oor niet nederig te luister te leggen bij wat er vandaag leeft in de samenleving, plaatst de Kerk zichzelf buitenspel. Aansluiting vinden bij de maatschappij is evenwel geen makkelijke evenwichtsoefening. De Kerk moet geen echoput worden van de seculiere moraal en mag de luis in de pels blijven op ethische thema’s. Het geloof zou net moeten uitdagen om voorbij de moraal van individualisme en zelfbeschikking te gaan. Maar gebalde uitspraken die alleen maar kwetsen of beschuldigen, brengen geen zoden aan de dijk. Voorbijgestreefde hiërarchieën evenmin. Ze spelen de Kerk en de maatschappij alleen maar verder uit elkaar. Ze vormen geen grond voor een constructieve dialoog. Het is net die dialoog, die de paus voorzichtig gestart was in het gesprek met de overlevers, die de Kerk aan geloofwaardigheid zou doen winnen. Inzetten op dialoog is geen kleinigheid, maar een kwestie van leven of dood. De Kerk zal nieuw zijn of ze zal niet zijn.
Meer opinies van
Liza Cortois
