De VN-missie in Haïti na de aardbeving van 2010 liep uit op een nieuwe ramp. © Wikimedia

Haïti’s bendeoorlog: een tweede onafhankelijkheidsstrijd?

Sinds de verwoestende aardbeving van 2010 balanceert Haïti op de rand van de afgrond. De moord op president Jovenel Moïse in 2021 wakkerde de negatieve spiraal nog aan. Vandaag is het eiland, ooit omschreven als “de parel van de Antillen”, ten prooi aan chaos en geweld. Een overgangsraad en een Keniaanse politiemacht moeten orde op zaken stellen, maar de vraag is of dat lukt.

De beelden in maart en april van de bendeleider Jimmy ‘Barbecue’ Chérizier in een kogelvrij vest en geweer in de hand roepen meteen het grimmige klimaat in Haïti op. 80 procent van de hoofdstad Port-au-Prince is onder de controle van gewapende bendes, grotendeels gecoördineerd door Barbecue, die de oorlog verklaarde aan president Ariel Henry. Overheidsinstellingen werden in brand gestoken en mensen op de vlucht gejaagd. In de eerste drie maanden van het jaar werden maar liefst 1.500 mensen vermoord. 17.000 mensen zijn de hoofdstad ontvlucht op zoek naar veiliger oorden. Het land van 11 miljoen inwoners telt 362.000 interne vluchtelingen en 1,64 miljoen mensen lijdt acute hongersnood. Het gezondheidssysteem is gecrasht. De economie krimpt al zes jaar op rij, de mensen leven vooral van het geld dat gemigreerde familieleden toesturen. De Dominicaanse Republiek heeft de grenzen met het buurland gesloten en wil geen Haïtiaanse vluchtelingenkampen op haar grondgebied. De media besteden weinig aandacht aan deze stadsoorlog. Toch wees de paus eind april in Venetië op de wanhopige toestand waarin de Haïtianen zich bevinden. De VN hebben het over een cataclysme. Alle termen die rampspoed omschrijven, schieten te kort om de chaos in Haïti te vatten.