Vermomde tiran
Er zijn op zijn minst drie alternatieve varianten van spreken. De meest herkenbare is brutaal spreken. Dat gebeurt doorgaans vanuit een machtspositie, bezet door ambitieuze en zelfgenoegzame alfamannetjes of -vrouwtjes die anderen intimideren en hun elke kans tot wederwoord ontnemen. Likken naar boven en stampen naar onderen, het is een eeuwenoude spreuk die een trieste wijsheid verkondigt. Een andere variant is die van omfloerst spreken: de kern van het probleem wegmoffelen onder nietszeggende, vaak sentimentele bewoordingen, doorgaans uitgesproken met een beate glimlach. Brutale onbeschoftheid blijft weliswaar achterwege, maar het resultaat van sentimenteel omfloerst spreken liegt er niet om. Ook iemand die je met de voornaam mag aanspreken en die modieuze woorden als ‘transparantie’ en ‘bottom-up’ in de mond neemt, kan zich gedragen als een vermomde tiran. Wellicht komt de derde en laatste variant het meest voor. Die van het zwijgen. Ook zwijgen is een taaldaad, een veel beproefde manier om het gesprek lam te leggen of het een andere richting uit te sturen. Niet voor niets spreekt men van ‘the silent majority’. Zwijgen is doorgaans de makkelijkste houding; je bespaart je er narigheid door, je hoeft je nek niet uit te steken en je verantwoordelijkheid niet op te nemen. Je vindt deze drie varianten van spreken in alle milieus: in de politiek, de Kerk, de media, de universiteiten, aan de linkerzijde en de rechterzijde van het politieke spectrum. Wie moedig spreekt en de nuance zoekt, wordt telkens in de steek gelaten.

Verder lezen?

Log in op uw Tertio account en lees meteen verder

Nog geen abonnee? Koop makkelijk en veilig uw abonnement op onze website.
Enkel digitaal lezen? Neem een digitaal abonnement en lees meteen verder.
Of maak een Tertio proefaccount aan en lees 1 maand gratis online!