Rwanda verrijst met de goede kracht van Ubuntu

Duizenden mensen werden gedood in de katholieke kerk van Ntarama, nu een van Rwanda’s zes genocidememorialen. © Wikimedia

Dertig jaar na de dramatische gebeurtenissen in Rwanda sprak Tertio met de Rwandese theoloog Laurien Ntezimana, die zich inzet voor de verzoening en heropstanding van de verscheurde bevolking. Met de wijsheid en kracht van Ubuntu werkt hij aan “het scheppen van de noodzakelijke voorwaarden voor een nieuw begin”.

Anders dan onze westerse, cartesiaanse kijk op de mens – cogito ergo sum (ik denk dus ik ben) – is de Afrikaanse filosofie van Ubuntu gebaseerd op het principe dat de mens bestaat dankzij anderen. Desmond Tutu vatte dat eenvoudig, maar diepgaand samen: “Ik ben omdat wij zijn.” In de Rwandese traditie is mens-zijn volgens Laurien Ntezimana (1955) “goed zijn” en “een geschenk zijn”, als de twee kanten – de binnen- en buitenkant – van dezelfde realiteit. Dat houdt in dat niemand het recht heeft je te beletten je menselijke capaciteiten te ontwikkelen, maar ook dat je zelf de plicht hebt de mens in jou te bevorderen. De mens wakker schudden om je essentie te onthullen, met de “goede kracht” die nodig is om je ego te overstijgen en “de glorie van God te manifesteren”: dát is de rode draad van je leven.