Christus regnat

De Nederlanders trekken vervroegd naar de stembus. De regering van premier Dick Schoof viel begin juni, minder dan een jaar na haar aantreden. Net als onder zijn voorganger Rutte was asiel en migratie opnieuw het grote struikelblok. De vraag is wie nu de grootste partij wordt en of er eindelijk een stabiele coalitie komt.

Ook in de buurlanden rommelt het. In Frankrijk volgden sinds 2024 al vier premiers elkaar op en wint het uiterst rechtse Rassemblement National aan kracht, in Duitsland groeit de steun voor het uiterst rechtse AfD (een electorale test volgt in maart volgend jaar), en in het Verenigd Koninkrijk daagt Nigel Farage met zijn Reform UK de traditionele partijen uit.

Christus Koning  
Honderd jaar geleden – in het Heilig Jaar 1925 – schreef paus Pius XI de encycliek Quas Primas, tegen de achtergrond van het opkomende fascisme en communisme. Zo stelde hij het feest van Christus Koning in. De Eerste Wereldoorlog was toen amper zeven jaar achter de rug. Het Russische en het Duitse keizerrijken bestonden niet meer en ook de Donaumonarchie (de dubbelmonarchie Oostenrijk-Hongarije) was ten gronde gegaan. In Spanje had koning Alfonso XIII na een staatsgreep in 1923 niet veel meer in de pap te brokken en in Mexico lag de Kerk na het aantreden van een nieuwe president in 1924 sterk onder vuur. 

“Het koningschap van Jezus is voornamelijk van geestelijke aard”

Pius XI wilde met zijn encycliek vooral het soevereine gezag van Christus bevestigen en benadrukken tegenover het toenemende atheïsme en de secularisatie van de maatschappij.  

No Kings 
Honderd jaar later zien we opnieuw leiders die zich als koningen gedragen. De Russische president Vladimir Poetin presenteert zichzelf als een nieuwe tsaar, met steun van de Russisch-orthodoxe Kerk. En aan de  overkant van de oceaan lijkt ook Donald Trump te streven naar een bijna monarchale macht, vergelijkbaar met die van koning George III, tegen wie de Amerikanen zich in 1776 keerden. Vandaar de huidige protesten tegen Trump onder het motto: No Kings.  

Geestelijke aard 
Met het feest van Christus Koning pleitte Pius XI uiteraard niet voor een theocratie. Hij benadrukte dat het koningschap van Jezus voornamelijk van geestelijke aard is. Jezus zelf zei tot Pilatus dat zijn rijk “niet van deze wereld” is.

Met de voortschrijdende secularisering is Zijn koninkrijk steeds verder naar de horizon afgedreven. Het is evenwel aan gelovigen die vertrouwen stellen in Zijn boodschap om dat koninkrijk toch te verwezenlijken. Dat kan onder meer via de stembus door niet te kiezen voor partijen die afgunst en haat prediken en die electoraal munt willen slaan uit een op de spits gedreven polarisering.