Al jaren vóór het grootmoedige “Wir schaffen das!” van de voormalige Duitse bondskanselier Angela Merkel, naar aanleiding van de vluchtelingenstromen in 2015/2016, lag het thema migratie erg gevoelig. Sindsdien is de perceptie van mensen die huis en haard moeten verlaten er alleen maar op achteruitgegaan. Politici van extreemrechts pluimage spelen om electoraal gewin gretig in op zulke negatieve gevoelens. De toekomst zal uitwijzen wat migranten in de VS te wachten staat, maar veel goeds belooft dat niet te worden. Zeker niet wanneer er woorden als “deportatie” gebruikt worden.
Terroristen
Migranten worden snel als “illegaal” bestempeld, en vervolgens als “crimineel” of zelfs “terrorist”. Dat is al bijna het geval bij onze oosterburen, die op 23 februari vervroegd naar de stembus trekken. Het thema migratie zou er het dominerende verkiezingsthema kunnen worden na de aanslagen in Magdeburg in december en recent in het Beierse Aschaffenburg. Kanselier Olaf Scholz noemde de recente steekpartij daar voorbarig een “terreurdaad”. Dat is koren op de molen van de Alternative für Deutschland (Afd), de extreemrechtse partij die dweept met het begrip ‘remigration’, wat neerkomt op een massale deportatie.
Hoe die deportatie moet worden verwezenlijkt, wordt niet verduidelijkt. In beestenwagens zoals in de jaren 1940? Het is onwaarschijnlijk dat migranten en mensen die hen steunen zich in reeds sterk gepolariseerde landen zonder slag of stoot gewonnen zullen geven. Het gedwongen vertrek van migranten zal in ieder geval pijnlijke sociale en economische gevolgen hebben: families worden uit elkaar gerukt en een aantal – al dan niet erg zichtbare – jobs zullen gewoonweg niet meer worden uitgevoerd. Door hardvochtige maatregelen tegen migranten te treffen, worden de grenzen van de menselijkheid ruim overschreden. Een deel van het electoraat vindt dat blijkbaar prima: wees hardvochtig tegen anderen, maar laat mij met rust!
Levieten
Zijn het intussen alleen nog kerkelijke leiders – zoals bisschop Mariann Edgar Budde die de nieuwe Amerikaanse president de levieten las – die hun stem durven verheffen? Budde pleitte tijdens haar preek naar aanleiding van diens inauguratie voor barmhartigheid voor mensen in de VS die nu bang zijn, onder wie immigranten.
“Een christen steekt zijn hand uit”
“Ze oogsten onze gewassen, poetsen onze kantoren, werken in kippenkwekerijen en vleesverpakkingsbedrijven. Ze doen de afwas nadat we gegeten hebben in restaurants en verrichten nachtarbeid in ziekenhuizen. Ze betalen belastingen en zijn goede buren”, preekte ze. Niet verwonderlijk dat de man die zich omringt met miljardairs, en de incarnatie is van de notie zelfbeklag, van haar excuses eist.
Franciscus
Ook paus Franciscus breekt in zijn autobiografie met de veelzeggende titel Hoop een lans voor migranten. Hij herinnert er op verschillende plaatsen in het boek aan dat hij zelf afstamt van migranten die vanuit Italië naar Argentinië verhuisden. Daarom ging zijn eerste reis als paus naar het eilandje Lampedusa, in de Middellandse Zee, dat hij bestempelt als “een voorpost van hoop en solidariteit, maar ook het symbool van de tegenstrijdigheden en tragedie van migratie en het zeegraf van veel te veel doden.”
Franciscus waarschuwt in zijn autobiografie uitdrukkelijk tegen onverschilligheid, die hij “het meest voorkomende tegendeel van Gods liefde, Zijn mededogen en Zijn genade” noemt. Ook voor onverschilligheid tegenover grensoverschrijdende hardvochtigheid is er dus geen plaats. “Een christen steekt zijn hand uit”, drukt Franciscus zijn lezers op het hart.

Meer opinies van
Ludwig De Vocht