Ook vandaag nog reduceren we mensen tot de fouten die ze maken, vindt historicus-politicus Björn Rzoska, “maar dat leidt tot een eenzijdig, mager verhaal.” © Ertsberg / An Clapdorp

“Ik ben hard voor de daden, maar mild voor de mens”

Vlaams parlementslid Björn Rzoska (Groen) neemt afscheid van de nationale politiek met een hoogst persoonlijk familieverhaal. Zijn twee grootvaders zetten de hoofdlijnen uit: de Poolse vrijheidsstrijder spant de draad van verzet, overleving en migratie; de Waaslandse oostfronter de lijn van collaboratie, leugens en taboe. Historicus Bruno De Wever – notoir zuinig met complimenten – noemt Gedeelde grond “een straf boekske”.

Faut le faire: je eigen familiegeschiedenis rond WO II publiekelijk ontdoen van elke sluier en taboe, uit liefde voor de waarheid. Historicus Björn Rzoska heeft er nachtenlang zijn slaap voor gelaten; hij wist dat hij familieleden die opgroeiden met een verhaal dat niet klopte, zou kwetsen. Nog zes van de negen kinderen langs de collaborerende moederskant zijn in leven. Niet iedereen heeft bij de publicatie geapplaudisseerd, sommigen wilden wel weten wat er is gebeurd. Met knappe literaire non-fictie neemt Rzoska de lezer mee op een zoektocht naar waarheden die het daglicht niet mochten zien. Nu zowat alle bronnen zijn uitgevlooid – van Waasmunster tot Wroclaw in Polen –, nu de puzzel is gelegd en de waarheid naakt op tafel ligt, vindt hij rust. Ondanks de onverbloemde geschiedenis rest er liefde, veel liefde voor beide grootvaders.