Kirk
De veelbesproken begrafenis van Charlie Kirk vertoont in dat opzicht een merkwaardige dubbelzinnigheid. Kirk zwengelde de polarisatie flink aan. Voor hem was zijn queeste een door God gesteunde ‘heilige oorlog’ tussen goed en kwaad. Daartegenover staat de indrukwekkende uitspraak van zijn weduwe dat ze “de moordenaar vergeeft, zoals Jezus zou doen”. Daarmee verwoordde ze de christelijke sleutel tot echte vrede. Een opmerkelijk tegengewicht voor de warrige haatspraak van Donald Trump op dezelfde gelegenheid.
Niet zoals de wereld
“De normale toestand is de oorlog: we sluiten alleen tijdelijk vrede”, stelde Nietzsche provocerend. De wereldgeschiedenis is er een van voortdurende oorlogen. In de Romeinse cultuur waren strijd en overwinning een bron van trots. Dan verschijnen de christenen, die de wereld omkeren: zalig zijn niet de strijders, maar de vredestichters. Velen zagen het christelijk geloof daarom als een religie voor de zwakken.
Toch is dat geen naïeve, softe boodschap. Het is ook geen recept dat alle conflicten zou stoppen. Christenen zijn er zich heel goed van bewust dat vrede niet in de eerste plaats door mensen gemaakt wordt. De geroemde Pax Romana was opgedrongen, net zoals vandaag vele zogenaamde vredesakkoorden. De vrede van Christus is een heel ander soort vrede: “Vrede laat Ik u na; mijn vrede geef Ik u. Niet zoals de wereld die geeft, geef Ik die u” (Joh 14, 27). Christelijke vrede veronderstelt een loskomen uit de ‘natuurlijke’ mechanismen van vergelding en haat. Ze is een heel programma, waarin vrede, gerechtigheid en vergeving een drieluik vormen.
Geschenk
Uit onszelf raken we niet uit de duivelse vicieuze cirkel van geweld en tegengeweld. Daarom geloven christenen dat God in Jezus de mensheid bevrijdt van de vloek van het kwaad. De geloofsbelijdenis noemt dat “de vergeving van de zonden”. Lijden, dood en verrijzenis van Jezus ballen het drama van de mensengeschiedenis samen in een ongeziene dynamiek: God zelf vergeeft het kwaad en breekt zo zijn macht. Die vergeving maakt een nieuwe mensheid mogelijk. Zo wordt de weg vrijgemaakt naar echte innerlijke vrede, waarin we ons aanvaard en geliefd voelen door God, ondanks ons kwaad. Die vrede is veel meer dan de afwezigheid van conflict. Het evangelie gaat conflicten overigens niet uit de weg. Immers, zonder gerechtigheid kan er geen vrede zijn. Vrede veronderstelt recht doen aan elke mens en herschept de wereld. Elke zondag geven christenen elkaar de vrede van Christus door, een profetisch gebaar dat ook toevallige kerkgangers erg waarderen.
Vredesapostel
Italië riep ondertussen het feest van vredesapostel Franciscus van Assisi tot officiële feestdag uit. Rechts en links stemden daar unaniem over, met heel verschillende motieven wellicht. Maar samen met de oproep van Erika Kirk zijn het sprankels hoop in een wereld die dreigt terug te vallen in de primitieve wet van de sterkste.
Meer opinies van
Johan Van der Vloet
