Kleine stapjes
In zijn boek Kritik der großen Geste stelt de Duitse socioloog Armin Nassehi het zo: de vele dringende crisiservaringen doen ons twijfelen aan de wereld en maken onze kwetsbaarheid steeds zichtbaarder. Vandaar de roep om transformatie. Die is nodig, maar ze wordt gepresenteerd als een collectief en voluntaristisch project. Zo’n project, zegt Nassehi, is gedoemd tot mislukken. Het houdt immers geen rekening met de complexiteit van de wereld en de weerstand van de samenleving. Daarvan is het succes van populistische politiek het bewijs: die is een reactie op crisiservaringen. Je kunt de maatschappij enkel transformeren in en met de samenleving. Moraliseren heeft net het omgekeerde effect. Nassehi ziet daarom veel meer heil in kleinschalige initiatieven. Zijn adagium: “Kleine stapjes betekenen geen kleine oplossingen.”
Onooglijk
Laat het christelijk geloof nu net de religie van de kleine stapjes zijn! Toen Franciscus van Assisi in 1223 in Greccio een kerststal nabouwde, verbeeldde hij daarmee de kern van het mysterie van Gods menswording: de geboorte van Jezus lijkt een onooglijk gebeuren, aan de rand van de wereld en haar cenakels van de macht. Jezus’ verdere leven is kort en lijkt onder te gaan in brutale wreedheid. Net dit ‘kleine’ leven zal de geschiedenis radicaal veranderen. Voor God is transformatie geen moraliserend collectief plan, wel een uitnodiging aan alle mensen om hun roeping te ontdekken. God komt niet om te nemen, maar om zich te geven. Hij komt als vrager, niet als veroveraar.
“De geboorte van Jezus is een onooglijk gebeuren, maar zal de geschiedenis radicaal veranderen.”
Menswording
Werkelijk mens word je in evangelisch perspectief als je je openstelt voor de Dieu Visiteur (Adolphe Gesché) die in Christus zichzelf toont. Om zo te ontdekken dat het verhaal van God en het verhaal van de mens op dezelfde lijnen geschreven worden. Dat is een levenslang proces van groeien, vallen en opstaan. De menswording geeft daarom aan het menselijk leven een diepe betekenis: we zijn aanvaard, geliefd en gedragen. Het leven krijgt een diepe zin, ondanks alle tragiek en bedreigingen.
Een komeet en engelen
Hebben we dit als christenen wel altijd goed begrepen? Vervallen we niet vaak in moraliseren? Kunnen we die geboorte van God nog beleven? In Christus verschijnt een God die uitnodigt tot vrijheid, die wil overtuigen vanuit het hart. Een God die zichzelf geeft en die aanvaardt dat Hij geweigerd wordt. Een God die belofte is, avontuur. Een God die van het lichaam houdt, zodanig dat Hij er zelf een vraagt. Een God die niet stilstaat bij schuld, maar waakt bij vertrouwen. Een God die ons laat worden wie we kunnen zijn. Wat doen we met die blijde boodschap?
Een komeet en engelen uit den hoge waren nodig om wijzen en herders te overtuigen. We vertellen hun verhaal straks opnieuw. Moge het een meeslepend verhaal worden, een verhaal dat ons van bedreiging naar hoop en belofte brengt. Zalig Kerstmis!
Meer opinies van
Johan Van der Vloet
